مطالب ارائه شده در این بخش کارشناس رسمی دادگستری در حوزه ارث ، ماترک و سهم الارث می باشد. از ترکه در لغت به معنای اموالی می باشد که یک شخص بعد از فوت خود به جا گذاشته است. ترکه به اموال و حقوقی اطلاق می شود که از متوفی به جای می ماند. به طور کلی ترکه شامل: دارایی مثبت مانند اموال و حقوق و دارایی منفی مانند بدهیها است. هر یک از وراث به جهت آن که بتوانند سهم خویش را از این مال مشترک جدا نمایند ، نخست می بایست بدهی و دیون متوفی را از این ترکه خارج کرده و سپس آنچه را که باقی ماند تقسیم کنند. مبحث این مقاله نگاشته شده از سوی کارشناس رسمی دادگستری تقسیم ترکه می باشد.
درخواست تقسیم ترکه و دستور فروش
در راستای تقسیم ترکه در وهله اول بایستی انحصار وراثت صورت پذیرد. ماترک به طور کامل از جانب دادگاه تحریر و ثبت میگردد و پس از پرداخت دیون و تعیین و تکلیف قانونی ، ترکه قادر خواهند بود نسبت به ماترک اقدام نمایند.
مال مشاع را میتوان به افراز ، به تعدیل و به رد تقسیم نمود. در حالت اول از مال مشاع به هر فرد شریک به اندازه سهم او به آن فرد داده میشود. در حالت دوم با قیمتگذاری مال مشاع تقسیم انجام می گردد و ممکن است معادل سهم افراد به آنها تعلق نگیرد. چنانچه تقسیم به افراز ممکن نباشد ، تقسیم به تعدیل صورت می پذیرد و در صورتی که تقسیم به تعدیل ممکن پذیر نبود ، تقسیم به رد انجام میشود. در شرایطی که هیچ یک امکانپذیر نباشد ، مال مشاع فروخته میشود.
هر یک از وراث در صورتی که وراث محجور باشند ، برای ولی یا قیم آن ها مقدور است که تقاضای تقسیم ترکه دهد و با درخواست فقط یک تن از وراث دادگاه به این موضوع رسیدگی می شود. مسئله ای که لازم به ذکر است این است که طلبکار متوفی از حق درخواست تقسیم ترکه را برخوردار نیست. اگر ترکه قابل تقسیم نباشد باید برای فروش آن به دادگاه درخواست دهند. در ارتباط با ترکه ، وراث موظف به پذیرفتن آن نیستند و می توانند ترکه را قبول یا رد کنند. در صورت پذیرش ترکه ، به نسبت سهم الارث خویش ، مسئول بدهی های متوفی می باشد و چنانچه ترکه را قبول نکند ، هیچگونه مسئولیت و وظیفه ای نسبت به بدهی ها ندارد.
کارشناس رسمی دادگستری تقسیم ارث
کارشناس رسمی دادگستری تقسیم ارث در مراحل انحصار ورثه و جلساتی که با حضور وراث یا وکلای آنها تشکیل می گردد و دادگاه اقدامات تقسیم ارث را فراهم می نماید ، حضور کارشناس تقسیم ارث می تواند باعث تنظیم قرارداد و توافقات وراث گردد . به هنگام قسمت نمودن ارث ، حضور یک کارشناس در میان وراث موجب می گردد تا مقررات راجع به قوانین ارث رعایت شده و تقسیم بر اساس قانون انجام گیرد. تقسیم ارث با حضور کارشناس دادگاه سبب میشود تا وراث پس از قسمت شدن ارث دیگر حق اعتراض نداشته باشند.
تفاوت تقسیم ترکه و مطالبه سهم الارث در چیست ؟
ماترک در لغت با سهمالارث متفاوت است. ماترک به معنای مالی است که بعد از در گذشت متوفی از او باقی می ماند و مشمول دارایی مثبت و حقوق او و دارایی منفی یا بدهی می باشد. منظور از سهم الارث ، سهمی می باشد که ورثه از اموال متوفی بدست میآورند. جهت تقسیم قانونی اموال که در صورت عدم توافق و تفاهم وراث ، برای تقسیم جز راه قانونی راه حل دیگری برای آن وجود ندارد ، از راه انحصار ورثه و انجام مراحل آن و اخذ گواهی انحصار وراثت ، امر تقسیم باید با نظارت دادگاه صورت بپذیرد وکارشناس رسمی دادگستری به عنوان ناظر در امر تقسیم ارث نظارت دارد .
بر حسب قانون مدنی ، بعد از درگذشت متوفی ، موضوع توسط اداره ثبت احوال در رایانه ثبت می شود و سپس شناسنامه آن فرد باطل و گواهی فوت صادر می گردد. در مرحله بعدی ، یکی از وراث با مراجعه به دادگاه (شورای حل اختلاف) فرم مخصوص «انحصار وراثت» را دریافت و اسامی افرادی که از متوفی ارث خواهند برد را با مشخصات کامل و نسبت آنها با مرحوم در آن فرم درج نماید و مدارک و مستندات خود را از جمله گواهی فوت متوفی، شناسنامه و کارت ملی (اصل و کپی) کسانی که ارث میبرند را پیوست کند و همراه دو شاهد که متقاضیان ارث را میشناسند، به یکی از دفاتر اسناد رسمی برده تا آنها با گواهی امضا، وراث را تأیید کند.
وظایف کارشناس رسمی دادگستری در تقسیم ارث
کارشناس تقسیم ارث باید به موارد قانونی ارث واقف باشد، همچنین باید بهای اموال مورد نظر را مشخص و قابل تقسیم بودن یا نبودن آنها را مشخص کند و بهای اموال را به قیمت روز آنها در نظر بگیرد و در تقسیم براساس موازین قانونی عمل نماید. تقسیم اموال متوفی توسط کارشناس رسمی دادگستری باید به گونه ای باشد که سهم هر ورثه به طور مشخص تعیین گردد و اگر در صورت تقسیم ضرری به اموال وارد شود آن را به یکی از وراث با تفاهم دیگر وراث تخصیص دهد و قیمت آن را از سهم دیگر اموال او کسر کند. اگر در جلسه تقسیم ارث یکی از وراث غایب باشد کارشناس تقسیم باید امین فرد غایب باشد و سهم غایب را لحاظ گرداند و سپس امر تقسیم صورت گیرد.
در تقسیم اموال وارث با حضور کارشناس رسمی دادگستری بعد از آنکه امر تقسیم انجام و سهم هر یک مشخص گردید و تکلیف بدهی متوفی نیز مشخص شد صورت جلسه باید توسط کارشناس تحریر و به امضای وی و وراث برسد تا محاکم قضایی ضبط و ثبت شود. مراحل تقسیم ارث بین ورثه معمولا باید اول کلیه املاک مورث مانند آپارتمان، زمین، سرقفلی تجاری مغازه و خودرو و سایر دارایی ها کارشناسی و ارزیابی رسمی گردد و پس از قیمت گذاری توسط کارشناس رسمی دادگستری در رشته مربوطه ، بین وراث تقسیم و یا معامله گردد. برای این موضوع می توانید با کارشناسان ما در رشته های مربوطه تماس بگیرید.