در این مقاله از کارشناس رسمی دادگستری ، قصد داریم هرانچه در رابطه با آزمون های کارشناسی دادگستری باید بدانید را به صورت کامل برای شما عزیزان در قالب 54 سوال و جواب بیان نماییم. برای کسب اطلاعات بیشتر در این خصوص مطالعه مقاله توصیه می شود.
هرآنچه که باید درباره کارشناسی رسمی دادگستری و آزمونهای آن بدانیم
54 سوال درباره کارشناسی رسمی دادگستری
کارشناس کیست ؟
کارشناس در لغت به معنای دانای کار ، دانشمند ، خبره متخصص و در اصطلاح به شخصی گفته میشود که دارای تخصصی در علم یا فنی باشد.
چند نوع کارشناس داریم ؟
بطور کلی کارشناسان به دو دسته زیر تقسیم می شوند :
کارشناسان رسمی : کارشناسان رسمی ، افرادی هستند که بر اثر تحصیلات دانشگاهی و یا بر اثر تجربه کاری طی سالیان طولانی در حرفه و فن معینی صاحب تخصص و خبرگی شده باشند و همچنین این خبرویّت ایشان ، به تایید مرجع رسمی و قانونی کشور رسیده و در رشته مربوطه نیز پروانه کارشناسی معتبر اخذ کرده باشد.
کارشناسان غیر رسمی : به افرادی می گویند که با داشتن تخصصو آگاهی لازم در رشتهای ویژه ، پروانه کارشناسی رسمی نداشته باشند.
منظور از کارشناس رسمی دادگستری چیست ؟
رسمی در لغت به معنای قانونی ، مقرراتی و یا تشریفاتی می باشد. دادگستری به مجموعه یک حوزه قضایی شهر یا شهرستان است که در اصطلاح عام به آن دادگاه می گویند. کارشناسان رسمی دادگستری ، کارشناسانی هستند که ضمن اخذ پروانه کارشناسی رسمی مربوطه ، معتمد مراجع قضایی بوده و آنها را در حل و فصل دعاوی یاری می کنند.
هدف از بکارگیری کارشناس رسمی دادگستری چیست ؟
مراجع قضایی برای حل وفصل دعاوی در مواردی که تشخیص امری به دلیل فنی و تخصصی بودن ، احتیاج به جلب نظر اهل فن و خبره در آن موضوع را دارد یا به درخواست طرفین دعوا یا به تشخیص خود ، موضوع را برای اعلام نظر بهکارشناس رسمی ارجاع میدهد. در واقع کارشناس رسمیبه عنوان بازوی فنی و تخصصی قاضی نظر فنی و تخصصی خود را دارد و موارد فنی و تخصصی مورد ابهام قاضی را کشف و رفع مینماید.
مراجع صدور پروانه های کارشناسی رسمی دادگستری در کشور کدامند ؟
بطور کلی تشکلهای صدور پروانه کارشناسی رسمی دادگستری کشور عبارتند از:
کانون کارشناسان رسمی دادگستری :
سابقه تشکیل کانون کارشناسان رسمی دادگستری بر می گردد به خرداد سال 1290 که ورود اصطلاح اهل خبره در قانون موقتی محاکمات جزایی پس از مشروطه انجام شد. در حال حاضر آخرین بازنگری و تصویب قانون کارشناسان رسمی و آیین نامه اجرایی آن مربوط به فروردین سال 1381 می باشد.
مرکز مشاوران و کارشناسان رسمی دادگستری قوه قضائیه :
در خصوص سابقه تشکیل این مرکز باید گفت که با توجه به افزایش تعداد پروند ههای حوزه قضایی و همچنین پیچیدگی های روزافزون پرونده ها ، با تصویب قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در سال 1379 ، مطابق با ماده 187 مجلس شورای اسلامی این قانون به قوه قضائیه اجازه داده شد تا به منظور اعمال حمایتهای لازم حقوقی و تسهیل دستیابی مردم به خدمات قضایی و حفظ حقوق عامه نسبت به تائید صلاحیت مشاوران حقوقی و کارشناسان رسمی دادگستری اقدام نماید. در اصطلاح عمومی به جهت تمایز کارشناس کانون با کارشناس مرکز قوه قضائیه به کارشناس قوه قضائیه ، کارشناس ماده 187 نیز گفته می شود.
آیا کارشناس ماده 27 نظام مهندسی نیز کارشناس رسمی دادگستری محسوب می شوند ؟
مطابق با ماده 27 قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان مصوب سال 1374 ، وزارتخانه ها ، موسسات دولتی ، نهادها ، نیروهای نظامی و انتظامی ، شرکتهای دولتی و شهرداریها میتوانند در ارجاع امور کارشناسی با رعایت آئیننامه خاص خود ، به جای کارشناسان رسمی دادگستری از مهندسان دارای پروانه اشتغال که به وسیله سازمان استان معرفی میشوند ، استفاده نمایند.
لذا یادآور میشود که کارشناس ماده 27 ، کارشناس رسمی دادگستری نبوده و فقط به اعتبار قانون میتواند برحسب درخواست به دستگاههای اجرایی )و نه محاکم قضایی( متناسب با تخصص پروانه اشتغال خود ، خدمات مهندسی ارائه بدهد. از اینرو کارشناس ماده 27 نظام مهندسی با کارشناسی رسمی دادگستری ، هم در صلاحیت و هم در حدود ارجاعات ، متفاوت میباشد.
آیا کارشناسان رسمی دادگستری کانون و مرکز قوه قضائیه با هم تفاوتی دارند ؟
هرکدام از کارشناسان رسمی دادگستری که دارای پروانه فعالیت در رشته های تخصصی دارند ، فارغ از اینکه مرجع صدور پروانه آ نها کانون کارشناسان رسمی دادگستری و یا مرکز امور مشاوران ، وکلا و کارشناسان رسمی قوه قضائیه بوده است ، عنوان کارشناس رسمی دادگستری داشته و هیچ گونه تفاوتی در صلاحی تها ، حوزه فعالیت و مسئولی تها باهم ندارند و از نظر قانون این دو نهاد کاملاً باهم برابرند.
اخذ پروانه کارشناسی رسمی در کدام یک از تشکلهای کانون کارشناسان و یا مرکز قوه قضائیه معتبرتر است ؟
با توجه به قدمت نهاد کانون کارشناسان رسمی دادگستری ، این تشکل تا سالهای اولیه تشکیل مرکز کارشناسان قوه قضائیه )تا سال 1395 ( در میان کارشناسان قدیمی و ارجاع دهندگان امر کارشناسی فوق العاده معتبرتر بود اما در سالهای اخیر به علت اقدامات گسترده قوه قضائیه در سازماندهی مرکز و جذب پرشمار کارشناس ، در حال حاضر کارشناسان قوه قضائیه هم به لحاظ عِده و هم به لحاظ اعتبار همتراز کانون قرار گرفته است. ضمن اینکه در این سالهای اخیر زمزمه های ادغام این دو تشکل نیز بسیار قوت گرفته است.
مراجع ارجاع کار کارشناسی شامل کدام مراکز و شخصیت های حقیقی و حقوقی می باشد ؟
بطور کلی ارجاع امر کارشناسی از طریق دو حوزه زیر صورت می پذیرد :
دادسراها و مجتمع های قضایی ( مراکز اقتصادی از قبیل بانک ها ، شرکت ها و…دادگاهها و مراجع حل اختلاف )
مراجع ارجاع کار کارشناسی کدامند ؟
- در محدوده و حوزه اختیارات و تأمین دلیل ( شورای حل اختلاف )
- صدور قرار کارشناسی( دادگاه ها و واحدهای قضایی )
- تأئید، تشخیص مقدماتی ، تضییع حقوق ، خسارت (مراکز انتظامی)
- صدور قرار کارشناسی (دادگاه های تجدیدنظر )
- درخواست ثبت شرایط و ارزیابی (سازمان ثبت اسناد و املاک کشور )
- درخصوص رسیدگی به شکایات واصله و کنترل ضوابط و قوانین (سازمان بازرسی کل کشور )
- تعیین ارزش اقلام و مانده دارایی ها ، مطالبات ، بدهی ها (امور ورشکستگان )
- سازمان های وابسته به تشکیلات قضایی و انتظامی از جمله تعزیرات ، اجرای احکام و غیره
- در امر تشخیص حقوق ، حدود ، رفع اختلافات با پیمانکاران ، مشاوران خرید و فروش ، مزایده و ..(مراکز دولتی ، وزارتخانه ها ، سازمان ها )
- بخشهای خصوصی ، شرکتهای عامالمنفعه ، تعیین و تشخیص حقوق مربوطه
- اشخاص حقیقی و حقوقی تعیین ارزش اقلام و دارائیها
سیستم ارجاع کار کارشناسی چگونه می باشد ؟
سیستم ارجاع کار به کارشناسان به دو صورت وجود دارد ؛ یا قاضی به صورت مستقیم با توجه به کتابچه ای که از کلیه کارشناسان در اختیار دارد کار را ارجاع می دهد و یا خود کارشناس از طریق روابطی که دارد پروژه را بدست می آورد. لازم به ذکر است که در حال حاضر هم کانون کارشناسان و هم مرکز قوه قضائیه در حال طراحی و پیاده سازی یک سیستم ارجاع کار عادلانه هستند.
آیا کارشناسی رسمی دادگستری به عنوان یک شغل محسوب می شود ؟
کارشناسی رسمی بیشتر از آن که به عنوان یک شغل مطرح باشد ، یک شأن حرفهای است که یک فرد متخصص و دارای مدرک حداقل کارشناسی با گذراندن فرآیند کسب تجربه ، آزمون و کارآموزی ، از آن برخوردار شده و براساس مقررات و ضوابط مدون و ابلاغی ، در موارد تخصصی و در حد صلاحیت تعیین شده ، نسبت به اظهارنظر کارشناسی می پردازد. امر کارشناسی رسمی همچون کارهای نظام مهندسی یک فعالیت پروژه ای و موقت بوده و کارشناس مربوطه در ازای به سرانجام رسانیدن آن مطابق با تعرفه مصوب ، حق الزحمه ای دریافت می کند. از این رو انجام کار کارشناسی منوط به ارجاع پرونده خواهد بود.
اخذ پروانه کارشناسی رسمی به غیر کسب درآمد کارشناسی پرونده های ارجاعی ، چه کارکرد و مزیتهای دیگری می تواند داشته باشد؟
داشتن پروانه کارشناسی رسمی در میان مهندسین و صاحبان صنایع و حِرّف از اعتبار ویژه و بالایی برخوردار بوده و علاوه بر امکان کسب درآمد به لحاظ ارجاع پرونده های کارشناسی ، خود یک رزومه قوی برای مهندس مربوطه خواهد بود. بسیاری از کارشناسان رسمی به اعتبار این پروانه در اخذ پروژه های پیمانکاری پیشرو بوده و بسیاری نیز به عنوان مشاور در بسیاری از شرکت ها و صنایع ارائه خدمت می دهند.
کدام یک از رشته های کارشناسی رسمی دادگستری بیشترین تقاضا را در میان داوطلبین دارد ؟
در حال حاضر برای 85 رشته و تخصص ، کارشناس رسمی معین شده و بیشترین شرکت کنندگان در آزمون کارشناس رسمی دادگستری 98 کانون به ترتیب عبارت بوده اند از :
- راه و ساختمان
- حسابداری و حسابرسی
- برق ، ماشین و تاسیسات کارخانجات
- تاسیسات ساختمان
- الکترونیک و مخابرات
- کامپیوتر و فناوری اطلاعات
- معماری داخلی و تزئینات
- مهندسی آب
شرایط اصلی شرکت در آزمون کارشناسی رسمی چیست ؟
از مهمترین شرایط شرکت در آزمون کارشناسی رسمی داگستری مدرک کارشناسی )مهندسی( مرتبط با رشته آزمون و داشتن حداقل 5 سال سابقه کاری مرتبط می باشد. عزیزان داوطلب برای آشنایی با شرایط عمومی و اختصاصی شرکت در آزمون کارشناسی رسمی می توانند به دفترچه ثبت نام مراجعه نمایند.
آیا جهت شرکت در آزمون کارشناسی رسمی لزومی به داشتن سابقه کاری بیمه ای می باشد یا نه؟
بطور کلی جهت شرکت در آزمون نیازی به داشتن سابقه بیمه جهت احراز سابقه کاری مربوطه نمی باشد ( البته در برخی گزارش ها از قبول شدگان ، سابقه بیمه طلب شده است) اما لازم است تا داوطلب اسناد قابل احرازی را در خصوص سوابق و تجارب کاری خود ارائه بدهد. ضمن اینکه کانون کارشناسان و یا مرکز قوه قضائیه جهت صحه گذاری سوابق کاری ابرازی ، رویه های مصاحبه ، استعلام ، تحقیقات و… را خواهند داشت.
کدام یک از رشته های تحصیلی مهندسی مجاز به انتخاب رشته های کارشناسی رسمی کارخانجات و تاسیسات ساختمانی می باشند ؟
بطور کلی تمامی گرایشهای مهندسی برق و مکانیک مجاز به انتخاب هر دو رشته کارخانجات و تاسیسات می باشند. گرایش های تکنولوژی صنعتی ، تولید صنعتی و برنامه ریزی و تحلیل سیستم ها از مهندسی صنایع ، مجاز به انتخاب رشته کارخانجات می باشند. تمامی رشته های با پیشوند تکنولوژی و یا فنآوری چنانچه از گرایشهای مهندسی برق و یا مکانیک باشند در انتخاب هر دو رشته مجاز هستند. باتوجه به تنوع عناوین رشته های تحصیلی و همچنین تغییر تصمیمات برگزار کنندگان آزمونها در تعیین رشته های مجاز ، لازم است تا داوطلبین عزیز برای اطلاع دقیقتر به دفترچه آزمون مربوطه رجوع نمایند.
کدام یک از رشته های کارشناسی رسمی کارخانجات و یا تاسیسات ساختمانی را انتخاب بکنم ؟
انتخاب رشته کارشناسی رسمی به شاخص های مختلفی از جمله داشتن 5 سال سابقه کاری مرتبط ، شهر انتخابی آزمون ، علاقمندی حوزه رشته کاری داوطلب ، رقابت و درصد قبولی بالاتر و غیره بستگی دارد. بطور کلی سوابق کاری مربوط به طراحی ، نظارت و غیر اجرایی برای رشته تاسیسات ساختمانی مناسبتر و سوابق کاری اجرایی و پیمانکاری ، کارگاهی و تولید و عملیاتی نیز برای رشته کارخانجات مناسبت می باشد. شهرهای صنعتی و یا مناطق صنعتی از شهرهای بزرگ مناسب رشته کارخانجات و شهرهای مسکونی اداری نیز به لحاظ ارجاع کار ، مناسب رشته های تاسیسات ساختمانی می باشد. علاقمندی داوطلب به هر یک موضوعات رشته های می تواند انگیزه بالایی جهت آمادگی و قبولی در آزمون مربوطه را به همراه داشته باشد. رشته های کارخانجات به لحاظ تعداد داوطلبین بیشتر نسبت به رشته کارخانجات (نزدیک به 100%) رقابتی تر هستند. موضوعات و سرفصلهای رشته کارخانجات جهت مطالعه آمادگی در آزمون ، به مراتب بیشتر از موضوعات و سرفصلهای رشته تاسیسات ساختمانی می باشد.
انتخاب و اخذ پروانه در کدام یک از رشته های کارشناسی رسمی ، ارجاع کار و درآمد بهتر و بیشتری دارند ؟
بطور کلی در خصوص رشته های کارخانجات و تاسیسات ساختمانی باید گفت که ارجاع کار کارخانجات در شهرهای صنعتی بیشتر و همینطور ارجاع کار تاسیسات ساختمانی هم در شهرهای اداری مسکونی )غیرصنعتی( بیشتر می باشد. در مجموع می توان گفت که به لحاظ تعداد ارجاع کار تاسیسات بیشتر از ارجاع کار کارخانجات است ولی از طرف دیگر تعرفه کارشناسی پرونده های رشته کارخانجات از رشته تاسیسات ساختمانی بیشتر می باشد.
نمره قبولی در آزمونهای کتبی کارشناسی رسمی در چه ترازی می باشد ؟
حداقل نمره قبولی و پذیرش در آزمون کتبی کارشناسی رسمی بسته به رشته مورد آزمون ، تعداد شرکت کنندگان ، تعداد ظرفیت پذیرش ، سطح دشواری سوالات ( رویکرد متغیر طراحان سوالات) میزان آمادگی داوطلبین و همچنین استان و منطقه آزمون بسیار متفاوت بوده و در هر استان و شهری ، تراز قبولی با شهر و استان دیگر متفاوت می باشد. بطور کلی در شهرهای بسیار بزرگ مانند تهران و همچنین شهرهای صنعتی (مانند قزوین) به علت تعداد شرکت کنندگان بالا و همچنین آمادگی بالاتر داوطلبین آن سطح نمرات قبولی بالاتر از سایر شهرها می باشد.
بطور مثال در تهران عموما نمرات قبولی بالاتر از 65 می باشد حال آنکه در برخی از شهرها و همان رشته ها ، نمرات قبولی 40 از 100 هم گزارش شده است.
نکته : با توجه به توضیحات بالا به داوطلبین عزیز توصیه می شود در انتخاب منابع آمادگی و نحوه مطالعه آنها حتما دقت و وسواس لازم را داشته و از مشورت با مطلعین این حوزه غقلت نداشته باشند.
آیا می شود در دو رشته و یا هر دو تشکل کانون کارشناسان و قوه قضائیه پروانه کارشناسی رسمی اخذ کرد ؟
هریک از مهندسین و داوطبین تنها میتوانند در یک رشته کارشناسی و تنها در یک تشکل (کانون کارشناسان و یا مرکز قوه قضائیه ) پروانه کارشناسی رسمی دادگستری را اخذ نمایند.
پذیرش کارشناس رسمی دادگستری شامل چه مراحلی می باشد ؟
پذیرش کارشناس رسمی در آزمونهای مربوطه شامل سه مرحله زیر می باشد :
- آزمون کتبی
- آزمون مصاحبه
- کارآموزی
توجه : پذیرش کارشناس رسمی توسط هر یک از تشکلهای کانون کارشناسان و مرکز قوه قضائیه به صورت مجزا انجام میگیرد.
یادآوری : شرایط و نحوه پذیرش کارشناس رسمیدر هر دو تشکل فوق الذکر یکسان می باشد.
اخذ پروانه کارشناسی رسمی دادگستری چه مدت طول می کشد ؟
بطور معمول مدت فرایند اخذ پروانه کارشناسی رسمی از زمان قبولی در آزمون کتبی تا شروع امر کارشناسی در تشکل کانون کارشناسان رسمی ، 3 تا 4 سال زمان صرف می شود. همچنین مدت فرایند اخذ پروانه کارشناسی رسمی از زمان قبولی در آزمون کتبی تا شروع امر کارشناسی در تشکل مرکز کارشناسان رسمی قوه قضائیه حدود دو تا سه سال زمان صرف می شود.
توجه ! به محض دریافت پروانه کارشناسی رسمی ، قاضی و یا مراجع ارجاع کار میتوانند به کارشناس مربوطه ارجاع امر کارشناسی داشته باشند.
آیا پس از قبولی و اخذ پروانه ، امکان تغییر رشته کارشناسی وجود دارد ؟
جهت تغییر رشته کارشناسی رسمی ، لازم است تا متقاضی همانند سایر داوطلبین در آزمون ها شرکت کرده و ضمن اخذ حدنصاب قبولی مجددا فرایند پذیرش را بطور کامل طی نماید.
آیا پس از قبولی در کارشناسی رسمی و اخذ پروانه امکان جابجایی منطقه و استان وجود دارد ؟
هریک از کارشناسان رسمی تنها میتوانند در حوزه پذیرفته شده خود اشتغال داشته باشند و از اینرو جهت تغییر حوزه و جابجایی میبایست مجدداً در آزمون سراسری کارشناسی رسمی شرکت کرده و در حوزه مقصد ، حداقل 70 % نمره قبولی آخرین نفره پذیرفته شده در آن حوزه را کسب نماید. لازم به ذکر است که در بسیاری از موارد ، درخواست جابجایی در برخی از حوزه ها با محدودیت های فوق العاده و خسته کننده ای برخوردار بوده است و از اینرو انتخاب منطقه و حوزه کارشناسی در زمان ثبت نام اهمیت بالایی دارد.
اعضای هیئت علمی دانشگاه ها در چه صورت می توانند پروانه کارشناسی رسمی اخذ نمایند ؟
اعضای هیئت علمی دانشگاه ها نیز همانند سایر داوطلبین به شرط داشتن شرایط دفترچه ثبت نام می توانند با شرکت در آزمون ها و قبولی در آن نسبت به اخذ پروانه کارشناسی رسمی اقدام نمایند. اعضای هیأت علمیدانشگاهها در رشت ههای مرتبط کارشناسی ، به شرط داشتن مدرک دکتری در رشته مرتبط و 15 سال سابقه تدریس در رشته مذکور میتوانند بدون شرکت در آزمون و پس از گذراندن دوره کارآموزی پروانه کارشناسی رسمیرا دریافت نمایند.
آیا در پذیرش و قبولی آزمون کارشناسی رسمی ، امکان بهره مندی از سهمیه نیز وجود دارد ؟
در این آزمون برای کسب حد نصابهای لازم میتوان از سهمیه های جانبازان و ایثارگران و همچنین رزمندگان مطابق با مفاد دفترچه های ثبت نامی بهره برد. لازم به توضیح است که تنها 30 درصد از پذیرفته شدگان کارشناسی هر حوزه قضائی به ایثارگران مذکور در ماده 59 مکرر قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران ، که حداقل 70 درصد نمره آخرین پذیرفته شده را کسب نموده اند اختصاص مییابد.
آیا آزمون کارشناسی رسمی سالیانه انجام می گیرد ؟
تا قبل از سال 1398 ، برگزاری آزمون های کارشناسی رسمی دادگستری ، حداقل هر دوسال یکبار انجام می گرفت اما از سال 1398 تا کنون هر سال لااقل یکبار آزمون را داشته ایم ضمن اینکه در سال 1400 هم کانون و قوه قضائیه آزمون داشته اند. قابل ذکر است که بنابر قانون اخیر مجلس شورای اسلامی در خصوص تسهیل کسب و کارها ، با تایید این قانون در شورای در این صورت ما هر ساله برگزاری آزمون کارشناسی رسمی خواهیم داشت.
از چه تاریخی آزمونهای کارشناسی رسمی برگزار شده است ؟
سنوات آزمون های برگزار شده جهت پذیرش کارشناس رسمی داگستری عبارتند از :
کانون کارشناسان رسمی دادگستری :
1400 – 1398 – 1395 – 1390 – 1388 – 1386 – 1384 – 1382 – 4/1380 – 2/1380 – 1379 – 1378 – 1377 – 1376 – 1375 – 12/1373 – 4/1373 – 1372 – 1371
مرکز کارشناسان رسمی قوه قضائیه :
1400 – 1399 – 1396 – 1393 – 1388 – 1387 – 1386 – 1385 – 1384 – 1381 – 1380
آیا قبولی در آزمون کتبی کارشناسی رسمی به صورت حدنصاب نمره قبولی است و یا اینکه محدودیت ظرفیت وجود دارد ؟
تاکنون در آزمونهای انجام گرفته توسط کانون و یا قوه قضائیه ، پذیرشدر آزمون کتبی کارشناسی رسمی بصورت تعیین ظرفیت محدود در هر یک از حوزه ها و شهرستانهای استانهای کشور بوده است ، ضمن اینکه علاوه بر محدودیت ظرفیت ، پذیرش و قبولی کارشناس در مرحله کتبی نیز مستلزم کسب امتیاز حدنصاب 50 یا 60% نمره از کل میباشد. لازم به ذکر است که در قانون اخیر ( 1400 ) تصویب شده در مجلس شورای اسلامی با هدف تسهیل در کسب وکارها ، محدودیت ظرفیت از پذیرش حذف شده و با کسب حدنصاب نمره ، داوطلب مربوط در مرحله آزمون کتب پذیرفته می شود.
نمرات آزمون های کتبی و شفاهی یا مصاحبه ، هر یک به چه میزان در قبولی نهایی تاثیر دارند ؟
پس از گذراندن آزمون شفاهی و کسب حدنصاب 60 از 100 ، داوطلبان به ترتیب الویت فضلی جمع 30% تا 40% نمره شفاهی و 70% تا 60% نمره کتبی و به تعداد نفرات ظرفیت اعلام شده در منطقه مورد تقاضا ، برای ادامه فرایند پذیرش معرفی خواهند شد.
چه میزانی از داوطلبین جهت مصاحبه فنی و شفاهی دعوت می شوند ؟
در پذیرش مرحله مصاحبه آزمون ، از افراد دارای بالاترین امتیاز به علاوه 20% تا 50% اضافه بر ظرفیت به شرط کسب حد نصاب امتیاز، به عنوان مجاز شدگان مرحله اول آزمون جهت مصاحبه و آزمون شفاهی دعوت میشوند.
سوالات مصاحبه و یا آزمون شفاهی شامل چه موضوعاتی می باشد ؟
- آزمون مصاحبه در مرکز کارشناسان قوه قضائیه شامل دو بخش مصاحبه فنی وتخصصی و بخش عمومی شامل سوالات احکام، عقیدتی و اجتماعی می باشد.
- آزمون مصاحبه در کانون کارشناسان تنها بخش فنی و تخصصی را در بر می گیرد.
- مصاحبه تخصصی آزمون کارشناسان رسمیدادگستری توسط چند تن از کارشناسان رسمی خبره و متخصص دادگستری انجام میشود. سوالات مربوطه غالباً با رویکرد فنی و مهارتی بوده و در بیشتر موارد نیز مربوط به حوزه کاری مصاحبهشونده میباشند.
پس از اخذ پروانه کارشناسی رسمی ، کارشناس مربوطه در چه مناطقی مجاز به اعلام نظر کارشناسی می باشد ؟
کارشناسان رسمی دادگستری پس از 5 سال سابقه خدمت در شهرستان مورد پذیرش می توانند در سایر شهرستانهای استان نیز خدمات کارشناسی ارائه بدهند. همچنین بعد از 10 سال مجاز به ارائه خدمات در مرکز استان خود بوده و پس از 15 سال خدمت ، در سایر استانها به استثنای شهر تهران و پس از 18 سال سابقه خدمت نیز می توانند علاوه بر ارائه خدمت کارشناسی در سایر استانها ، در شهر تهران نیز به ارائه خدمات کارشناسی بپردازند.
کارشناس رسمی دادگستری در چه موضوعات و پروندهایی ، صلاحیت اعلام نظر کارشناسی را خواهد داشت ؟
در ابتدی امر کارشناسی ، چند صلاحیت پایه به کارشناس مربوطه داده شده و صلاحیت های اضافی مطابق با دستورالعمل مربوطه با کسب سابقه کاری و شرکت در دوره های ارتقا صلاحیت ، اعطا میشود.
مدت کارآموزی کارشناسی رسمی چه مدت می باشد ؟
شرکت کنندگان آزمون کارشناسان رسمیدادگستری میبایست پس از پذیرش در آزمون شفاهی ، به مدت یک سال و تحت نظر کارشناس راهنما ، دوره کارآموزی خود را سپری کنند. در نهایت با ادای سوگند و در صورت دارا بودن صلاحیت های تعیین شده ، پروانه کارشناسی آنان صادر می شود.
معمولا از زمان ثبت نام تا زمان آزمون کارشناسی رسمی دادگستری چه مدتی طول می کشد ؟
در سالهای اخیر تاریخ ثبت نام و تاریخ برگزاری آزمون کارشناسی رسمی همواره متغیر بوده است ، با این وجود معمولا زمان برگزاری آزمون کارشناسی رسمی دادگستری حداکثر تا دو ماه بعد از ثبت نام انجام می گرفته است. بطور کلی سیاست جذب پذیرش کارشناس رسمی با این فرض میباشد که متقاضیان مربوطه علاوه بر اشراف علمی ، به لحاظ کسب تجارب و مهارت های فنی در طول سالهای کاری در حوزه رشته انتخابی خود ، آمادگی خوب و مناسبی در پاسخگویی به سوالات حرفه ای طرح شده در آزمون را خواهند داشت.
آیا آزمون کتبی کارشناسی رسمی جزوه باز است یا جزوه بسته ؟
آزمون در دو مرحله کتبی و شفاهی ( مصاحبه ) به صورت غیرمتمرکز و استانی توسط سازمان سنجش برگزار میشود.
آزمون کتبی به شیوه چهار جوابی میباشد. ( پاسخ اشتباه ، امتیاز منفی خواهد داشت)
مدت زمان آزمون 110 دقیقه می باشد. (هر سوال دو دقیقه)
آزمون کتبی جزوه بسته بوده و استفاده از ماشین حساب نیز در آزمون مجاز نمیباشد.
آیا نحوه سوالات آزمون ها در کانون و یا مرکز قوه قضائیه با هم متفاوت است ؟
سبک و سیاق طراحی سوالات آزمون های مرکز قوه قضائیه با کانون کارشناسان تا حدود زیادی متفاوت می باشد. به این ترتیب که هرچه کانون کارشناسان در طراحی سوالات ، تاکید بر نکات فنی ، مهارتی و اجرایی دارن د، طراحان سوالات قوه قضائیه تاکید بر نکات محاسباتی و تا حدودی علمی (تئوری) دارند.
مواد امتحانی سوالات آزمون های کتبی کارشناسی رسمی ، چه موضوعاتی را در بر می گیرد ؟
بطور کلی مواد امتحانی آزمون های کتبی شامل دو گروه تخصصی رشته مورد تقاضا و عمومی( قوانین و مقررات مرتبط با کارشناسی رسمی) می باشد. لازم به توضیح است که از تا قبل از آزمون سال 1399 ، سوالات صرفا در حوزه تخصصی و فنی مطرح می شد ولی از سال 1399 به بعد ، مرکز قوقضائیه تعداد 10 سوال را به موضوعات عمومی اختصاص داده است. کانون کارشناسان نیز همچنان مانند ادوار گذشته خود ، تمامی سوالات را به جز در موارد اندک شمار ، در حوزه فنی و تخصصی طراحی و ارائه نموده است.
سوالات آزمون های کارشناسی رسمی در هر نوبت چه تعدادی می باشد؟
در آزمون های اخیر کانون کارشناسان ، برای رشته تاسیسات ساختمانی 60 سوال تخصصی و حرفه ای و برای رشته کارخانجات )برق ، ماشین و تاسیسات کارخانجات( تعداد 50 سوال تخصصی وحرفه ای در نظر گرفته شده است. در آزمون های اخیر مرکز قوه قضائیه ، برای رشته تاسیسات ساختمانی تعداد سوالات تخصصی 50 عدد و سوالات عمومی 10 سوال بوده است. همچنین برای رشته کارخانجات ، تعداد سوال تخصصی و حرفه ای 45 عدد و تعداد سوالات عمومی نیز 10 عدد بوده است.
بطور معمول در هر نوبت از آزمون ، چه میزان از سوالات با توجه به آزمونهای گذشته ، مشابه و یا تکراری می باشد؟
با توجه به تجزیه و تحلیل کلیه سوالات آزمونهای گذشته بطور میانگین می توان گفت که نزدیک به 45% سوالات هر نوبت از آزمون نسبت به سوالات ادوار گذشته مشابه و یا تکراری بوده است. قابل ذکر است که در آزمون کانون کارشناسان 1398 ، میزان سوالات تکراری و مشابه در رشته تاسیسات ساختمانی 48% و در رشته کارخانجات 46% بوده است. همچنین در آزمون سال 1400 مرکز قوه قضائیه در رشته کارخانجات ، 40% از سوالات تخصصی مشابه و یا تکراری و در رشته تاسیسات ساختمانی نیز 44% سوالات مشابه و یا تکراری بوده اند.
آیا کانون کارشناسان و یا مرکز قوه قضائیه سرفصل موضوعات مورد آزمون و منابع آن را معرفی کرده اند ؟
علیرغم برگزاری 27 نوبت آزمون سراسری کارشناسی رسمی ، ولی متاسفانه تا سال 1399 هیچگونه موضوع و سرفصلی از سوالات مورد آزمون توسط کانون کارشناسان و یا مرکز قوه قضائیه ارائه نشده بود. برای اولین بار مرکز کارشناسان قوه قضائیه در دفترچه آزمون سال 1399 خود ، سرفصلهای کلی مورد آزمون هر رشته را ارائه نموده است.لازم به توضیح است که در سال 1396 ، مهندس میلانی با تجزیه و تحلیل موضوعات سوالات کلیه آزمونهای گذشته ، تمامی سرفصلها و عناوین مطالب مورد آزمون رشته های کارخانجات و تاسیسات را در درسنامه های خود ارائه نموده اند.
موضوعات و سرفصلهای آزمونهای رشته های کارخانجات و تاسیسات در چه حوزه هایی می باشد ؟
موضوع سوالات آزمونهای کارشناسی رسمی بسیار گسترده ، متنوع و پراکنده می باشد و علاوه بر این شرایط ، سلیقه و رویکرد هر یک از طراحان سوالات به گونه ای بوده است که در هر نوبت از آزمون ، یکسری از موضوعات برجسته و پرسوال بوده اند. بر اساس تحلیل و بررسی موضوعی تمامی سوالات آزمون های گذشته ( بیش از 2200 سوال ) می توان سرفصل های موضوعی آزمونها را در 4 مبحث و 32 سرفصل موضوعی زیر تفکیک نمود :
- سرفصل مربوط به مباحث و موضوعات تاسیسات برقی
- سرفصل مربوط به مباحث و موضوعات تاسیسات مکانیکی
- سرفصل مربوط به موضوعات علوم پایه و موضوعات عمومی
- سرفصل مربوط به مباحث و موضوعات ماشین آلات و تاسیسات کارخانجات
موضوعات تخصصی آزمونهای کتبی کارشناسی رسمی ، شامل چه مباحث و موضوعاتی می باشد ؟
مطابق با تجزیه و تحلیل کلیه موضوعات سوالات آزمونهای برگزار شده قبلی ، منابع موضوعات تخصصی آزمونهای کارشناسی رسمی رشته های کارخانجات و تاسیسات ساختمانی شامل مراجع زیر می باشد :
مباحث نظام مهندسی ( مباحث 3 ، 12 ، 13 ، 14 ، 15 ، 16 ، 17 ، 19 ) کتب مرجع دانشگاهی ، تاسیسات ساختمان ، سیستمهای الکتریکی ، مدیریت کارخانجات ( نشریه های سازمان برنامه و بودجه ، نشریه های 110 ، 128 ، 4311 ، فهارس بهاء تاسیسات ، شرایط پیمان و.. استانداردهای ملی )مانند استاندارد ملی آسانسوره ا، پله برقی و… ( مجموعه کتابهای رشته های فنی و حرفه ای هنرستان آئین نامه ها و مقررات حفاظتی و ایمنی صنایع و تاسیسات مختلف شیوه نامه های و دستورالعملهای اجرایی ( مانند دستورالعملهای اجرایی نظام مهندسی) هندبوک های تاسیساتی و صنعتی و…. منابع دسترسی قیمت های تجهیزات ، ماشین آلات ، مصالح تاسیسات و…
موضوعات عمومی آزمونهای کتبی کارشناسی رسمی ، چه موضوعاتی را در بر می گیرد ؟
موضوعات سوالات عمومی آزمون ها مربوط به قوانین و مقررات مربوط به کارشناسی رسمی دادگستری بوده که شامل موارد زیر می باشد :
- قانون کانون کارشناسان رسمی دادگستری منصوب 18/01/13812
- آئین نامه اجرایی قانون کارشناسان رسمی دادگستری
- ماده 187 قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی
- آئین نامه اجرایی ماده 187 قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی مصوب 27/11/13795
- مواد مرتبط از قوانین آئین دادرسی مدنی ( ق.آ.د.م )
- مواد مرتبط از قوانین آئین دادرسی کیفری ( ق.آ.د.ک )
- دستورالعمل تعرفه کارشناسان رسمی دادگستری
سرفصل های آزمون رشته های کارشناسی رسمی کارخانجات و رشته تاسیسات ساختمانی چه تفاوتی باهم دارند ؟
قابل ذکر است که بسیاری از موضوعات و مباحث مورد کارشناسی رشته تاسیسات ساختمانی و رشته کارخانجات ( برق ، ماشین و تاسیسات کارخانجات ) با هم همپوشانی دارند. از اینرو می بایست گفت که مباحث و سرفصلهای تاسیسات برقی و تاسیسات مکانیکی برای هر دو رشته تاسیسات ساختمانی و رشته کارخانجات مشترک بوده ولی با توجه به میزان اهمیت و توجه هر یک از سرفصلها در این رشته ها ، درصد فراوانی سوالات مربوط به سرفصل های تاسیسات برقی و مکانیکی در هر یک از این دو رشته متفاوت می باشد. با توجه به تفاوت رویکرد طراحان سوالات در کانون کارشناسان و مرکز قوه قضائیه ، میزان تاثیرگذاری هر یک از مباحث آزمون به شرح زیر استخراج و برآورد شده است.
سرفصلهای آزمون رشته های کارشناسی رسمی کارخانجات و رشته تاسیسات ساختمانی چه تفاوتی باهم دارند ؟
کانون کارشناسان رسمی دادگستری :
رشته تاسیسات ساختمانی: مباحث تاسیسات مکانیکی 71.5% و مباحث تاسیسات برقی 22.7% رشته کارخانجات: مباحث تاسیسات مکانیکی 18% و مباحث تاسیسات برقی 23% و مباحث اختصاصی رشته کارخانجات ، 54.8%
مرکز کارشناسان قوه قضائیه :
رشته تاسیسات ساختمانی: مباحث تاسیسات مکانیکی 58.7% و مباحث تاسیسات برقی 31.5% رشته کارخانجات: مباحث تاسیسات مکانیکی 27.9% و مباحث تاسیسات برقی 34.4% و مباحث اختصاصی رشته کارخانجات ، 36.7%
منابع آمادگی آزمون های کارشناسی رسمی دادگستری باید دارای چه ویژگیهایی باشند ؟
منابع آمادگی این آزمونها می بایست دو ویژگی اساسی اثربخشی و کارایی را توامان داشته باشند. مهمترین ویژگی این است که موضوعات و مطالب این کتابها و منابع با موضوعات و سرفصلهای اعلامی قوه قضائیه مطابقت داشته باشد. و دیگر اینکه لازم است تا منابع آموزشی ارائه شده به منظور اثربخشی و کارایی حتما با رویکردهای آزمونهای کارشناسی رسمی که همان رویکردهای فنی حرفه ای و مهارتی است تهیه و نگارش شده باشد. (لازم به ذکر است که منابع آمادگی آزمونهای نظام مهندسی از آنجا که با رویکرد مقررات ساختمانی و تخصصی این حوزه تالیف می شوند از اینرو اثرگذاری قابل توجهی در آمادگی آزمونهای کارشناسی رسمی ندارد) از آنجا که داوطلبین کارشناسی رسمی ، هر دو گروه مهندسین برق و مکانیک ( و تاحدودی مهندسین صنایع ) را شامل می شوند از اینرو هرچه سبک نگارش و تدوین مطالب و فصول درسنامه ها همچون کتب هنرستان و هندبوکها بصورت فنی و مهارتی تدوین شده باشند در این صورت درک مفاهیم و جذابیت مطالعه (خسته کننده نبودن ) موضوعات برای این مهندسین بسیار مثمرثمر و پرکشش خواهد بود.
بسته آمادگی آزمون کارشناسی رسمی شامل چه منابعی می باشد ؟
منابع آموزشی پیشنهادی با الویت اثربخشی منابع آنهم با توجه به گستردگی و پراکندگی فوق العاده مواد این آزمون ها ، همچون یک هندبوک صرفا به موضوعات و آیتم های مورد آزمون می پردازد و در الویت دوم نیز با رویکرد کارایی آنهم با توجه به محدودیت فرصتهای مطالعاتی داوطلبین و رقابتی بودن آزمون ، با ارایه یک برنامه و دستورالعمل مطالعاتی دقیق و تحلیل شده ، حداکثر بهره وری را برای شما همکاران عزیز به همراه خواهد داشت.
- منابع آموزشی پیشنهادی شامل سه بخش اساسی می باشد :
بسته آموزشی تصویری دوره کامل آزمون کارشناسی رسمی ( مهندس میلانی)
بسته آموزشی کتابهای آمادگی آزمون کارشناسی رسمی( مهندس میلانی)
ارتباط مستقیم با مولف و مدرس دوره ها بصورت مجازی و رفع اشکال ( مهندس میلانی)
بسته آمادگی آزمون کارشناسی رسمی شامل چه منابعی می باشد ؟
- کتابهای آمادگی رشته تاسیسات ساختمانی:
درسنامه جامع تاسیسات ( الکتریکی+مکانیکی)
دایره المعارف آزمونهای کارشناسی رسمی
- کتابهای آمادگی رشته کارخانجات :
درسنامه جامع تاسیسات( الکتریکی+مکانیکی)
درسنامه ماشین آلات و تاسیسات کارخانجات
دایره المعارف آزمونهای کارشناسی رسمی
مناسب ترین روش مطالعه جهت آمادگی در آزمون و نتیجه بخش بودن کدام است ؟
به منظور اثربخشی مطالعات آمادگی آزمون ، توصیه می شود براساس ترتیب الویت سرفصلهای اثرگذار (موضوعات پُر سوال تر ) که در ابتدای درسنامه ها به آن ها اشاره شده است ، ابتدا فصل مربوطه را از درسنامه ها را بطور کامل و دقیق مطالعه کرده و سپس در انتهای فصل ، تمامی سوالات همان سرفصل را از کتاب دایره المعارف مطالعه و مرور بشود. توصیه می شود به هنگام مطالعه مطالب درسنامه ها به هیچ عنوان به علت عدم درک برخی مفاهیم غیر تخصصی ، از مطالعه بازنمانده و بصورت روخوانی مطالب از این بخش ها عبور نمایید. ابهامات مطالب دشوار درسنامه در ادامه با مرور دایره المعارف تاحدود بسیار زیادی مرتفع خواهد شد.
در خصوص آمادگی جهت قبولی در آزمون ، کدام یک از روش های حضور در کلاسهای آمادگی و یا مطالعه منابع آمادگی را اثربخش تر و کارآمدتر می باشد ؟
باتوجه به اینکه به دلیل اشتغال تمام وقت داوطلبین ، کلاسهای آمادگی این آزمونها غالبا در ایام تعطیل و در ساعتهای طولانی ( 6 تا 8 ساعت) و پیوسته برگزار می شود و از طرفی به دلیل گستردگی و حجم بالای موضوعات و مطالب قابل ارائه ، زمان در نظر گرفته شده در این کلاسها صرفا به بیان اصول کلی موضوعات و مفاهیم اصلی مباحث صرف می شود. از طرف دیگر از آنجا که رشته تحصیلی داوطلبین شرکت کننده در کلاس ها ، هر دو گروه برق و مکانیک را شامل می شود لذا بخش از مطالب آموزشی برای گروهی تکراری و برای گروهی دیگر دشوار می نماید )مثلا مباحث برق برای مهندسین برق تکراری و مباحث مکانیک برای آنها دشوار و همراه با چالش می باشد و همینطور بالعکس( ضمن اینکه در این گونه کلاسها بخش قابل توجهی از زمان کلاس صرف سوالاتی می شود که برای گروه دیگر سالهاست که حل شده است. همچنین پس از اتمام کلاسها لازم است تا شرکت کنندگان حتما و حتما کتابها و منابع درسی مدرسین مربوطه را نیز تمام و کمال مطالعه نمایند. نکته قابل توجه این است که موضوعات و مطالب آزمونهای کارشناسی رسمی همچون یک اقیانوس با عمق یک وجب می باشند که داوطلب تنها فرصت آشنایی و آگاهی از نکات فنی و حرفه ای آنها را خواهد داشت ضمن اینکه رویکرد طراحان سوالات این آزمونها نیز در مقام پرسش نکات تخصصی و مهارتی هستند و نه علمی و تئوری! کلاسهای حضوری و یا پکیج های آموزشی در تشریح فرایندها و یا تفهیم اصول عملکرد سیستمها و فرایندها می توانند موثر و کارآمد باشند و لذا برای فراگیری نکات حرفه ای ، فنی و تجربی لازم است که حتما از کتب و درسنامه های اختصاصی این آزمونها استفاده نمود.
حداقل چه مدت زمانی برای آمادگی جهت قبولی در آزمون کارشناسی رسمی لازم می باشد ؟
با توجه به اینکه مطالب و سرفصلهای آزمونهای کارشناسی رسمی فوق العاده گسترده ، متنوع و پراکنده بوده و از طرف دیگر نیز با محدودیت ظرفیت پذیرش و افزایش روزافزون داوطلبین اخذ پروانه کارشناسی رسمی مواجه هستیم. بنابراین لازم است تا داوطلبین عزیز به منظور کسب نتیجه قبولی ، حداقل در طول یک دوره 6 ماهه و فشرده تا زمان آزمون با یک برنامه ریزی دقیق و مهندسی شده ، منابع اثربخش و کارآمد را مطالعه و مرور نمایند. از آنجا که در سالهای اخیر معمولا زمان و فصل ثبت نام آزمون از قبل مشخص نبوده است لذا داوطلبین لازم است تا از همین امروز مطالعه خود را آغاز نمایند و آمادگی خود را محدود به فرصت دوماهه زمان ثبت نام تا آزمون ننمایند.
